رتبه دوم خراسان رضوی در  میزان تولد

به گزارش شهرآرانیوز؛ ۴۷ هزارو ۵۷۰ نوزاد در نیمه نخست امسال در خراسان‌رضوی چشم به دنیا گشوده‌اند؛ این داده‌ها را ثبت‌احوال کشور به‌تازگی منتشر کرده است. خبر خوب اینکه براساس این گزارش، استان ما، پس از تهران، رتبه دوم ثبت ولادت‌ها را در کشور از آن خود کرده است. مقایسه این آمار البته با آمار منتشرشده از میزان ولادت‌ها در استان، دست‌کم در نیمه نخست سه سال گذشته، سوی تاریک ماجرا را هم عیان می‌کند و نشان می‌دهد که روند ولادت‌ها در استان ما نزولی بوده و هرسال کاهش یافته است.

با بررسی آمار ولادت‌ها در یک دهه گذشته، نیز می‌بینیم که در بر همین پاشنه چرخیده است و نمودار تولد نوزادان در خراسان‌رضوی، همواره کاهش را نشان می‌دهد؛ مسئله‌ای که زنگ خطر بحران و حرکت به‌سوی پیری جمعیت را در استان به صدا درآورده است و ما هم پیش‌تر در گزارش‌هایی با تیتر‌های «قانون جوانی جمعیت، پرهزینه، اما کم‌اثر»، «هشدار! خطر سقوط در سیاه‌چاله جمعیتی»، «مشوق‌های کاغذی فرزندآوری» «جوانی جمعیت در شیب سختی‌ها» و... به این مسئله پرداخته‌ایم.

سهم بیشتر ولادت ها، از آنِ پسر‌ها

براساس اعلام سازمان ثبت احوال در نیمه نخست امسال، ۴۹۲ هزارو ۵۲۱ نوزاد در کشور متولد شده اند که ۲۵۳ هزارو ۶۵۱ نفر آن‌ها پسر و ۲۳۸ هزارو ۸۷۰ نفر هم دختر هستند. در این میان، استان تهران با ثبت ۶۰ هزارو ۶۹۷ تولد در جایگاه نخست ایستاده است. خراسان رضوی هم جایگاه دوم را از آن خود کرده است و پس از آن، استان‌های سیستان وبلوچستان با ۴۲ هزارو ۴۴ نوزاد، خوزستان با ۴۱ هزارو ۱۴۵ نوزاد و فارس با ۲۵ هزارو ۷۷۳ نوزاد قرار گرفته اند.   

در ادامه حتما بخوانید قانون «جوانی جمعیت»؛ پرهزینه، اما کم اثر

حفظ جایگاه خراسان رضوی

بررسی روند ثبت ولادت ها، هم در شش ماهه نخست سه سال گذشته و هم در مجموع دوازده ماه این سال ها، حکایت از آن دارد که خراسان رضوی همواره در جایگاه دوم بیشترین ولادت‌ها ایستاده و این رتبه را برای خود حفظ کرده است. در نیمه نخست سال ۱۴۰۱، خراسان رضوی با ۵۱ هزارو ۵۷۱ نوزاد پس از تهران که ۶۸ هزارو ۹۱۹ ولادت را ثبت کرده، قرار گرفته است.  

در سال ۱۴۰۲ نیز وضعیت به همین منوال است و اگرچه آمار تجمیعی از شش ماهه نخست برای خراسان رضوی در دست نیست، آمار‌های رسمی از ثبت ۱۶ هزارو ۷۷۷ ولادت در دو ماهه نخست آن سال و همچنین ۳۳ هزارو ۳۰۲ ولادت در چهار ماهه نخست ۱۴۰۲ حکایت دارد. با یک حساب وکتاب ساده می‌توان نتیجه گرفت که در نیمه نخست ۱۴۰۲ حدود ۴۹ هزار نوزاد در استان ما متولد شده اند و بازهم خراسان رضوی رتبه دوم بیشترین ولادت‌ها را از آن خود کرده است.  

در نیمه نخست امسال نیز همان طور که پیش‌تر گفتیم، در خراسان رضوی ۴۷ هزارو ۵۷۰ نوزاد متولد شده اند و این استان بازهم پس از تهران در جایگاه دوم ثبت بیشترین ولادت‌ها ایستاده است.   

سیر نزولی ولادت‌ها در استان

آمار‌های رسمی ثبت احوال کشور از تولد بیش از ۵۱ هزار نوزاد در خراسان رضوی در نیمه نخست سال ۱۴۰۱ حکایت دارد؛ آماری که در مدت مشابه سال ۱۴۰۲ به حدود ۴۹ هزار نوزاد کاهش یافته و در شش ماهه نخست امسال، بازهم سیر نزولی را ثبت کرده و به ۴۷ هزارو ۵۷۰ نوزاد رسیده است.  اگر این بررسی آماری را به یک دهه گذشته و البته به دوازده ماه سال تعمیم دهیم، می‌بینیم که در این بازه زمانی نیز میزان زادوولد‌های ثبت شده روی نمودار، روند نزولی به خود گرفته است. 

روایت این قصه با عدد و رقم این طور می‌شود که ۱۴۲ هزارو۹نوزاد در سال۱۳۹۲ در خراسان رضوی متولد شده اند که تعداد این نوزادان در سال۱۴۰۲ به ۱۰۱ هزارو ۶۵۹ نفر کاهش یافته است؛ البته در پنج سال ابتدای بازه زمانی مورد بررسی ما، روند تغییر ولادت‌ها کمی سینوسی و افزایشی است؛ به عبارت دیگر، در سال ۱۳۹۴ تعداد نوزادان متولدشده به ۱۵۴ هزارو۸۳۴نفر افزایش یافته و در این سال، بیشترین ولادت در یک دهه گذشته به ثبت رسیده است، با این حال در نیمه دوم این یک دهه، روند تغییر زادوولد‌ها به صورت چشمگیری کاهشی است و در سال۱۴۰۲ کمترین میزان ولادت ثبت شده است.   

رقابت تنگاتنگ ولادت و وفات

«میزان مرگ ومیر سالانه کشور حدود ۴۲۰ هزار نفر است؛ اگر میزان تولد سالانه را از میزان مرگ ومیر بکاهیم، سالانه حدود ۵۸۰ هزار نفر به جمعیت کشور اضافه می‌شود. اگر با نرخ ولادت فعلی پیش برویم، میزان مرگ ومیر کشور بر میزان تولد پیشی می‌گیرد». این جمله را علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، نیمه آبان امسال اعلام و تأکید کرده است که باید موضوع جوانی جمعیت در فهرست اولویت‌های کشور باشد.   

گزارش اخیر ثبت احوال هم به نوعی بر گفته ‎های رئیسی مهر تأیید می‌زند. این گزارش نشان می‌دهد که در نیمه نخست امسال، ۲۱۲ هزارو ۵۹۴ نفر در کشور فوت کرده اند و استان تهران با ۳۲ هزارو ۳۴۴ نفر، بیشترین فوتی را داشته و خراسان رضوی پس از آن با ۱۶ هزارو ۲۰ فوتی در جایگاه دوم قرار گرفته است.   

نگاهی به آمار ازدواج و سیر نزولی آن

برای یافتن ریشه‌های روند کاهشی ولادت‌ها در خراسان رضوی و همچنین در کشور و نیز مقوله بحران جمعیت، بررسی آمار‌های ازدواج و طلاق هم خالی از لطف نیست. تازه‌ترین آمار منتشرشده از سوی سازمان ثبت احوال کشور، داده‌هایی را هم از وضعیت ازدواج و طلاق در خود جای داده است. بر این اساس، در نیمه نخست امسال، ۲۳۲ هزارو ۵۵۴ فقره ازدواج در کشور به ثبت رسیده است. 

در این شاخص نیز تهران با ثبت ۲۹ هزارو ۹۸۴ فقره ازدواج در جایگاه نخست ایستاده است. پس از آن هم خراسان رضوی با ۲۱ هزارو ۶۱۲ فقره رتبه دوم را از آن خود کرده و پس از استان ما نیز، خوزستان با ۱۶ هزارو ۹۷۹ فقره ازدواج در جایگاه سوم قرار گرفته است.

بررسی روند ازدواج‌ها در خراسان رضوی در یک دهه گذشته هم حکایت از نزولی بودن آن دارد و از ۶۹ هزارو ۲۰۰ فقره در سال ۱۳۹۳ به ۴۳ هزارو ۸۸۷ فقره در سال ۱۴۰۲ رسیده است.  در بازه زمانی شش ماه نخست امسال، ۸۹ هزارو ۶۹ فقره طلاق هم در کشور به ثبت رسیده است که استان‌های تهران، خراسان رضوی و خوزستان به ترتیب با ثبت ۱۵ هزارو ۱۸۹ فقره، ۹ هزارو ۵۰۳ فقره و ۵ هزارو ۲۹۴ فقره بازهم در رتبه‌های اول تا سوم قرار گرفته اند. سیر طلاق‌ها در خراسان رضوی هم در یک دهه گذشته با همه فرازوفرود‌ها درمجموع افزایشی بوده و از ۱۸ هزارو ۶۳۰ فقره در سال ۱۳۹۳ به ۲۱ هزارو ۶۴۳ فقره در سال ۱۴۰۲ رسیده است.   

در ادامه حتما بخوانید ۳۰ سال دیگر ایران پیرترین کشور منطقه است

افزایش تولد فرزندان سوم به بعد

محمدجواد محمودی، رئیس مؤسسه تحقیقات جمعیتی کشور، شهریور امسال گفته بود که شواهد آماری نشان می‌دهد تولد فرزند سوم، چهارم و پنجم و بیشتر در سال۱۴۰۲ نسبت به دو سال اخیر افزایش نسبی داشته که یکی از علل آن، اجرای مشوق‌های متعدد درنظرگرفته شده است،  با این حال در سال های۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ نرخ باروری در حدود ۱.۶ تثبیت شده است و تمام استان‌ها کاهش میزان باروری کل را در سال‌های اخیر تجربه کرده اند. 

گفته‌های محمودی در حالی است که از سال ۱۴۰۰ که مجلس شورای اسلامی بر قانون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده مهر تصویب زده است، تاکنون بیش از سه سال از هفت سال زمان اجرای آزمایشی این قانون سپری شده است؛ قانونی با ۷۳ ماده و ۸۱تبصره و بیش از ۲۰۰حکم که به استناد گزارشی که مرکز پژوهش‌های مجلس همین آبان امسال منتشر کرد، در عمل در سال‌های ۱۴۰۱، ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ بودجه سنگینی را به کشور تحمیل کرده و پرهزینه بوده است، اما آن طور که باید و شاید، بر جامعه هدف خود اثر نگذاشته است. 

به بیان دیگر، درنظر گرفتن مشوق‌هایی همچون اهدای زمین، اعطای تسهیلات ازدواج، پرداخت وام فرزندآوری و... درمان تله جمعیتی نیست و به اذعان کارشناسان و صاحب نظران، هم چیزی از زمان طلایی باقی نمانده و پنجره جمعیتی در حال بسته شدن است و باید برای حل این بحران، فکری اساسی اندیشید و طرحی نو درانداخت.